-
wypisz, wymaluj8.06.20108.06.2010Witam serdecznie,
jaka jest etymologia zwrotu wypisz-wymaluj? Jakie niesie on za soba skojarzenia, konotacje? Jak zastapić ten zwrot w mowie potocznej?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam -
wypisz + wymaluj
8.07.20098.07.2009Witam,
która forma jest poprawna: wypisz wymaluj, wypisz-wymaluj czy wypisz, wymaluj? Pierwsza forma per analogiam do takich form, jak na łeb na szyję, druga jest zgodna z Państwa Słownikiem interpunkcyjnym J. Podrackiego, trzecia jest w Państwa internetowym słowniku ortograficznym (https://sjp.pwn.pl/so/wypisz-wymaluj;4534977.html).
Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.
-
aspekt czasowników14.10.200214.10.2002Szanowni Państwo,
Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się…
Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
Serdecznie dziękuję.
-
Pan/Pani w zwrotach adresatywnych
9.12.20239.12.2023Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?
-
Czy odmieniać nazwiska?22.05.200322.05.2003Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.
-
Kopiuj-wklej20.03.201620.03.2016Szanowni Językoznawcy,
czy zwrot kopiuj wklej powinien być pisany z łącznikiem, przecinkiem, czy tak, jak napisałam, analogicznie do wypisz wymaluj?
Pozdrawiam i dziękuję
Anna
-
Zasys
5.07.20225.07.2022Szanowni Państwo,
pragnę się dowiedzieć, czy za poprawne uważa się określenie „zasys” (w odniesieniu do siły zasysania lub nazwy przedmiotu zasysającego).
Z wyrazami szacunku,
Alicja Wierzbicka
-
odmiana nazw pierwiastków
25.05.200625.05.2006Na stronie http://www.ciop.pl/8461.html wypisano związki różnych pierwiastków, m.in. noblu i berkelu. Słowniki podają, że nobla. Co do Bk – różnie: berkela: https://sjp.pwn.pl/szukaj/berkel.html, berkelu: https://sjp.pwn.pl/so/berkel;4414106.html. Wszystkie pozostałe pierwiastki rodzaju męskiego mają w dopełniaczu -u (einsteinu, neptunu). Czy zatem noblu traktować jako błąd?
-
PS5.12.20105.12.2010Chciałabym prosić o wyjaśnienie kwestii postscriptum. Znalazłam post jednego z ekspertów, ale chciałabym, aby w sposób jasny i prosty ktoś wypisał mi dopuszczalną, poprawną formę. Jak to ma się do nowych zasad pisowni. W słowniku PWN, jednym z najnowszych, jest napisane, że jedyną dopuszczalną formą jest PS, bez żadnych znaków przestankowych. I sama byłam podobnego zdania, do czasu gdy nie przekonałam się, że sami poloniści stosują to, jak chcą.
Będę wdzięczna z odpowiedź…
Serdecznie -
Składnia liczebników
12.05.202412.05.2024Szanowna Poradnio, bardzo proszę o rozjaśnienie dwóch kwestii językowych:
(1) „Na ścianie wypisany jest tysiąc/milion słów” czy „Na ścianie wypisanych jest tysiąc/milion słów”, czy „Na ścianie wypisane jest tysiąc/milion słów”?
(2) „Cztery z dziewięciu obrazów pokazują” czy „Cztery z dziewięciu obrazy pokazują”? A może w grę wchodzi tu szyk wyrazów? „Cztery obrazy z dziewięciu pokazują”?
Które zdania są poprawnie skonstruowane?
Pozdrawiam i życzę wszystkiego dobrego!