wypisać się
  • wypisz, wymaluj
    8.06.2010
    8.06.2010
    Witam serdecznie,
    jaka jest etymologia zwrotu wypisz-wymaluj? Jakie niesie on za soba skojarzenia, konotacje? Jak zastapić ten zwrot w mowie potocznej?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • wypisz + wymaluj

    8.07.2009
    8.07.2009

    Witam,

    która forma jest poprawna: wypisz wymaluj, wypisz-wymaluj czy wypisz, wymaluj? Pierwsza forma per analogiam do takich form, jak na łeb na szyję, druga jest zgodna z Państwa Słownikiem interpunkcyjnym J. Podrackiego, trzecia jest w Państwa internetowym słowniku ortograficznym (https://sjp.pwn.pl/so/wypisz-wymaluj;4534977.html).

    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • Pan/Pani w zwrotach adresatywnych

    9.12.2023
    9.12.2023

    Czy wyrazy pan/pani, które poprzedają imię, należy pisać wielką czy małą literą? Zostałem nauczony, że "Pan/Pani" piszemy "z dużej" w zwrotach: "Szanowna Pani / Szanowny Panie", jednak w połączeniu z imieniem należy raczej zastosować pisownię małą literą, np. "Dzień dobry pani Anno". Argumentacja była następująca: mała litera nie jest deprecjonująca, ale neutralna, a wielkich liter nie należy nadużywać. Czy istnieję jakiekolwiek wytyczne w tej materii?

  • Czy odmieniać nazwiska?
    22.05.2003
    22.05.2003
    Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.
  • Kopiuj-wklej
    20.03.2016
    20.03.2016
    Szanowni Językoznawcy,
    czy zwrot kopiuj wklej powinien być pisany z łącznikiem, przecinkiem, czy tak, jak napisałam, analogicznie do wypisz wymaluj?

    Pozdrawiam i dziękuję
    Anna
  • Zasys

    5.07.2022
    5.07.2022

    Szanowni Państwo,

    pragnę się dowiedzieć, czy za poprawne uważa się określenie „zasys” (w odniesieniu do siły zasysania lub nazwy przedmiotu zasysającego).

    Z wyrazami szacunku,

    Alicja Wierzbicka

  • odmiana nazw pierwiastków

    25.05.2006
    25.05.2006

    Na stronie http://www.ciop.pl/8461.html wypisano związki różnych pierwiastków, m.in. noblu i berkelu. Słowniki podają, że nobla. Co do Bk – różnie: berkela: https://sjp.pwn.pl/szukaj/berkel.html, berkelu: https://sjp.pwn.pl/so/berkel;4414106.html. Wszystkie pozostałe pierwiastki rodzaju męskiego mają w dopełniaczu -u (einsteinu, neptunu). Czy zatem noblu traktować jako błąd?

  • PS
    5.12.2010
    5.12.2010
    Chciałabym prosić o wyjaśnienie kwestii postscriptum. Znalazłam post jednego z ekspertów, ale chciałabym, aby w sposób jasny i prosty ktoś wypisał mi dopuszczalną, poprawną formę. Jak to ma się do nowych zasad pisowni. W słowniku PWN, jednym z najnowszych, jest napisane, że jedyną dopuszczalną formą jest PS, bez żadnych znaków przestankowych. I sama byłam podobnego zdania, do czasu gdy nie przekonałam się, że sami poloniści stosują to, jak chcą.
    Będę wdzięczna z odpowiedź…
    Serdecznie
  • Składnia liczebników

    12.05.2024
    12.05.2024

    Szanowna Poradnio, bardzo proszę o rozjaśnienie dwóch kwestii językowych:

    (1) „Na ścianie wypisany jest tysiąc/milion słów” czy „Na ścianie wypisanych jest tysiąc/milion słów”, czy „Na ścianie wypisane jest tysiąc/milion słów”?

    (2) „Cztery z dziewięciu obrazów pokazują” czy „Cztery z dziewięciu obrazy pokazują”? A może w grę wchodzi tu szyk wyrazów? „Cztery obrazy z dziewięciu pokazują”?

    Które zdania są poprawnie skonstruowane?


    Pozdrawiam i życzę wszystkiego dobrego!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego